Spine Therapy
thomas
ΣΚΟΛΙΩΣΗ: ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΝΩΡΙΖΟΥΝ ΟΙ ΓΟΝΕΙΣ (Μύθοι και Πραγματικότητα)
Η σκολίωση είναι μία τρισδιάστατη παραμόρφωση η οποία παρουσιάζεται όταν η σπονδυλική στήλη στραφεί «αφύσικα» και εμφανίσει πλάγια κάμψη (κύρτωση/καμπύλη) μεγαλύτερη των 10 βαθμών. Τις περισσότερες φορές η σκελετική αυτή δυσμορφία δεν έχει καμία γνωστή αιτία και καλείται ιδιοπαθής σκολίωση. Η ιδιοπαθής σκολίωση έχει την τάση να επιπολάζει σε οικογένειες, εμφανιζομένη σε πολλά μέλη διαφορετικών γενεών της ιδίας οικογένειας (παππούδες, γονείς, αδέλφια, τέκνα). Τα συγκεκριμένα γονίδια που εμπλέκονται στην εμφάνιση σκολίωσης δεν έχουν προσδιοριστεί ακόμη και υπάρχουν και παράγοντες πέραν των γενετικών. Μερικοί άνθρωποι πιστεύουν ότι το να μεταφέρουν τα παιδιά βαριές τσάντες ή το να κοιμούνται στο πλάι θα μπορούσε να προκαλέσει σκολίωση, αλλά αυτό δεν είναι αποδεδειγμένο. Περίπου το 18% του πληθυσμού εκτιμάται ότι εμφανίζει ιδιοπαθή σκολίωση διάφορου βαθμού.
Η ιδιοπαθής σκολίωση είναι κατηγοριοποιημένα με βάση την ηλικία κατά την οποία αναπτύσσεται η παραμόρφωση και έτσι χωρίζεται σε 3 τύπους:
1. Βρεφική ιδιοπαθής σκολίωση: αναπτύσσεται από τη γέννηση έως την ηλικία των 3 ετών
2. Νεανική ιδιοπαθής σκολίωση: αναπτύσσεται από την ηλικία των 4 έως 9 ετών
3. Εφηβική ιδιοπαθής σκολίωση: αναπτύσσεται από την ηλικία των 10 έως 18 ετών
Η εφηβική σκολίωση περιλαμβάνει περίπου το 80% όλων των περιπτώσεων της ιδιοπαθούς σκολίωσης. Λόγω της ταχείας σκελετικής ανάπτυξης που συμβαίνει συνήθως κατά την εφηβεία, η ανίχνευση σκολίωσης σε αυτήν την ηλικία θα πρέπει να συνοδεύεται από στενή παρακολούθηση και τακτικό επανέλεγχο από εξειδικευμένο Ιατρό Χειρουργό Σπονδυλικής Στήλης ώστε να προληφθεί η οποιαδήποτε επιδείνωση καθώς αναπτύσσεται ο σκελετός του παιδιού αλλά και ώστε να επιλεχθεί έγκαιρα η απαραίτητη θεραπεία.
Άλλοι σπανιότεροι τύποι σκολίωσης (στους οποίους δεν θα αναφερθούμε σε αυτό το άρθρο) είναι:
Η Συγγενής σκολίωση. Αυτό το είδος σκολίωσης εμφανίζεται από τη γέννηση και είναι αποτέλεσμα της μη ορθής κατασκευής της σπονδυλικής στήλης.
Η Νευρομυϊκή σκολίωση. Πολλοί τύποι νευρομυϊκών παθήσεων μπορεί να οδηγήσουν σε προβλήματα μυών στην ράχη που καταλήγουν σε σκολίωση (π.χ. εγκεφαλική παράλυση και μυελοδυσπλασία).
Σκοπός του παρόντος άρθρου είναι να ενημερώσει τους γονείς για την ιδιοπαθή σκολίωση η οποία είναι και η συνηθέστερη μορφή, ώστε να αυξηθεί η κατανόηση και ευαισθησία έναντι των πιθανών συμπτωμάτων που θα οδηγήσουν σε μια γρήγορη αναγνώριση του προβλήματος και στην σωστή του αντιμετώπιση.
Τα αρχικά Στάδια σπάνια έχουν συμπτώματα
Οποιαδήποτε κύρτωση της σπονδυλικής στήλης (τουλάχιστον 10 μοιρών όπως μετράται σε μια εξειδικευμένη ακτινογραφία της σπονδυλικής στήλης) θεωρείται σκολίωση. Ωστόσο, τόσο μικρές σκολιώσεις συνήθως δεν παρουσιάζουν συμπτώματα και περνούν απαρατήρητες. Καθώς η σκολίωση εξελίσσεται σε 20 μοίρες ή περισσότερο, αυξάνεται η πιθανότητα κάποιος ενήλικας από το περιβάλλον του παιδιού (π.χ. γονέας, παιδίατρος, γυμναστής ή δάσκαλος) να παρατηρήσει σημάδια όπως τα ρούχα του παιδιού να κρέμονται άνισα ή το σώμα του παιδιού να έχει κλίση προς τη μία πλευρά. Η ιδιοπαθής σκολίωση από μόνη της δεν προκαλεί άλγος, ειδικά σε εφήβους και νεαρούς ενήλικες. Ωστόσο, η καμπύλη της σκολίωσης μπορεί να προκαλέσει ανισορροπίες στον κορμό και άλλα προβλήματα που αυξάνουν την πιθανότητα για μυϊκούς σπασμούς οι οποίοι μπορεί με τη σειρά τους να προκαλέσουν πόνο.
Τα πρώτα κοινά σημάδια της σκολίωσης που παρατηρεί ο γονέας
Μια ήπια σκολίωση μπορεί να περάσει απαρατήρητη στο ανεκπαίδευτο μάτι. Ωστόσο, εάν η σκολίωση εξελίσσεται, διάφορα σημεία και τα συμπτώματα μπορούν να γίνουν εμφανή. Συνήθως η πρώτη υποψία σκολίωσης τίθεται όταν κάποιος γονέας, παιδίατρος, γυμναστής ή δάσκαλος παρατηρήσει κάτι παράξενο στην κορμοστασιά του παιδιού και σχολιάσει ανάλογα. Μερικά παραδείγματα είναι:
Τα ρούχα ταιριάζουν άχαρα ή κρεμούν άνισα. Ένας γονέας, φίλος, ή δάσκαλος μπορεί να παρατηρήσει ότι ένα πουκάμισο ή μια μπλούζα «κάθεται» άνισα πάνω στο παιδί.
Πλάγια κύρτωση στην πλάτη ενός παιδιού που παρατηρείται ενώ αυτό κάνει μπάνιο, φοράει μαγιό ή όταν αλλάζει ρούχα. Συνήθως ο γονέας παρατηρεί την πλάγια κύρτωση στην πλάτη του παιδιού όταν αυτό είναι στην πισίνα ή την παραλία. Η ανακάλυψη αυτή θα πρέπει να οδηγήσει σε άμεση επίσκεψη σε εξειδικευμένο Ιατρό μιας και η θεραπεία της σκολίωσης είναι ευκολότερη όταν αυτή εντοπίζεται νωρίς. Αν και μόνο 10% περίπου των ατόμων που πάσχουν από ιδιοπαθή σκολίωση θα εμφανίσουν μορφή που εξελίσσεται πέρα από ήπια, σε αυτήν την περίπτωση η παραμόρφωση γίνεται γρήγορα πιο εμφανής και είναι πιο πιθανό να προκαλέσει συμπτώματα. Η πρόληψη είναι πάντα η καλύτερη θεραπεία.
Μερικά από τα πιο κοινά συμπτώματα σε μέτρια ή σοβαρή σκολίωση περιλαμβάνουν:
Αλλαγές της βάδισης. Η σκολίωση μπορεί να προκαλέσει ανισομέρεια των ισχύων (γοφών), η οποία αλλάζει το βηματισμό ενός ατόμου. Η επιπλέον προσπάθεια αντιστάθμισης καταβάλει το παιδί για να διατηρήσει την ισορροπία λόγω ανισομέρειας στους γοφούς και τα πόδια μπορεί να προκαλέσει γρήγορη μυϊκή κόπωση. Το παιδί μπορεί επίσης να παρατηρήσει ότι το ένα χέρι σέρνεται έναντι του ενός ισχίου ενώ περπατάει, ενώ το άλλο χέρι όχι.
Μειωμένο εύρος κίνησης. Η σκολίωση μπορεί να αυξήσει την ακαμψία, η οποία μειώνει την ευελιξία της σπονδυλικής στήλης.
Δυσκολία στην αναπνοή. Εάν η σκολίωση μεγαλώσει αρκετά, ο θώρακας μπορεί στραφεί ελαττώνοντας τον διαθέσιμο χώρο για τους πνεύμονες κάνοντας πιο δύσκολη την αναπνοή.
Καρδιαγγειακά προβλήματα. Αν ο θωρακικός κλωβός στραφεί αρκετά, ο μειωμένος χώρος που απομένει για την καρδιά μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα καρδιαγγειακής φύσεως.
Πόνος. Αν η σκολίωση γίνει αρκετά σοβαρή, οι ραχιαίοι μύες γίνονται πιο επιρρεπείς σε επώδυνους σπασμούς. Τοπική φλεγμονή μπορεί να αναπτυχθεί γύρω από τους τεταμένους μύες, η οποία μπορεί επίσης να οδηγήσει σε πόνο. Είναι δυνατόν οι μεσοσπονδύλιοι δίσκοι και οι σπονδυλικές ζυγοαποφυσιακές διαρθρώσεις να αρχίσουν να εκφυλίζονται λόγω των υψηλότερων ασύμμετρων φορτίων (τροπισμός).
Υπάρχει κάποια διαμάχη σχετικά με το αν η σκολίωση είναι η απόλυτη γενεσιουργός αιτία του πόνου στην πλάτη. Η σκολίωση τυπικά δεν πιστεύεται ότι προκαλεί πόνο. Αν ένα παιδί ή έφηβος με σκολίωση εκδηλώνει πόνο στην πλάτη, ο εξειδικευμένος Ιατρός θα ψάξει ενδελεχώς για να αποκλείσει κάποια άλλη υποκείμενη αιτία. Παρόλαυτα, πολλοί άνθρωποι που έχουν ιδιοπαθή σκολίωση πιστεύουν ότι ο πόνος που αισθάνονται προκαλείται από την ίδια την σκολίωση και οι τρέχουσες έρευνες φαίνεται να δείχνουν ότι οι ασθενείς με σκολίωση εμφανίζουν περισσότερο πόνο στην ράχη (πλάτη/μέση) σε σύγκριση με το γενικό πληθυσμό.
Χαμηλή αυτοεκτίμηση. Αυτό το σημαντικό σύμπτωμα συνήθως παραβλέπεται αλλά μπορεί να είναι σημαντικό πρόβλημα για το παιδί, επηρεάζοντας τον ψυχισμό του. Ειδικά για τους εφήβους που θέλουν να ταιριάζουν με τους φίλους τους, μπορεί να είναι ιδιαιτέρως αγχωτικό ή/και καταθλιπτικό να φαίνονται διαφορετικοί ή να έχουν μια κοσμητική παραμόρφωση λόγω της σκολίωσης. Συνήθως τα παιδιά αρχίζουν να παίρνουν μια «παράξενη» στάση σώματος ή ζητούν να φορούν πιο φαρδιά ρούχα για να κρύψουν την αισθητική παραμόρφωση. Ξανά η έγκαιρη αντιμετώπιση προλαμβάνει τις επιπλοκές.
Η διάγνωση της σκολίωσης και η σωστή παρακολούθηση προλαμβάνει το πρόβλημα
Η ιδιοπαθής σκολίωση συνήθως αναγνωρίζεται για πρώτη φορά τυχαία κατά τη διάρκεια ενός τακτικού τσεκ-απ στον παιδίατρο ή σε έναν έλεγχο ρουτίνας στο σχολείο, ή συνήθως ο γονέας ή ο δάσκαλος παρατηρήσουν τυχαία την ενδεχόμενη πλάγια κύρτωση της σπονδυλικής στήλης.
Είναι απαραίτητη η έγκαιρη επίσκεψη σε έναν εξειδικευμένο Χειρουργό Σπονδυλικής Στήλης ώστε να γίνει ο απαραίτητος έλεγχος ο οποίος θα περιλαμβάνει μια απόλυτα εξειδικευμένη κλινική εξέταση, επιβεβαίωση με ειδικές ακτινογραφίες (μέτρηση γωνίας Cobb) και πιθανώς με κατάλληλη μαγνητική (MRI) σπονδυλικής στήλης ώστε να αποκλειστούν άλλες πιθανές αιτίες (π.χ. νόσος του Scheuermann, η νεανική δισκοκήλη). Η σκελετική ωριμότητα (οστική ηλικία) του παιδιού παίζει μεγάλη σημασία στην επιλογή της κατάλληλης θεραπείας μιας και ο χρόνος (έτη) που απομένουν μέχρι το παιδία να σταματήσει να μεγαλώνει (σκελετική ωρίμανση) καθορίζουν το πώς και πόσο θα μεταβληθεί μια σκολίωση. Ο Χειρουργός που σας παρακολουθεί θα επιβεβαιώσει την σκελετική ωριμότητα χρησιμοποιώντας το σημείο Risser. Η εξειδικευμένη παρακολούθηση και ο τακτικός επανέλεγχος θα βοηθήσουν στην πρόληψη και σωστή αντιμετώπιση.
Η Θεραπεία της σκολίωσης
Οι επιλογές θεραπείας για την ιδιοπαθή σκολίωση περιλαμβάνουν:
1. Τακτική Παρακολούθηση. Περίπου το 90% των παιδιών με ιδιοπαθή σκολίωση χρειάζονται μόνο παρακολούθηση από εξειδικευμένο χειρουργό για μια καμπύλη που δεν έχει ακόμη φτάσει τους 25 βαθμούς. Τυπικά, η τακτική παρακολούθηση και επανεξέταση γίνεται κάθε 4-6 μήνες έως ότου το παιδί φτάσει σε πλήρη σκελετική ωριμότητα (Ηλικία 18-20 ετών για τα κορίτσια και 18-21 ετών για τα αγόρια). Κάθε 4 με 6 μήνες, ο Ιατρός σας θα προβεί σε εξειδικευμένες ακτινογραφίες ή μαγνητική της σπονδυλικής στήλης (συνήθως σε ετήσια βάση) για να δει αν η σκολίωση αυξάνεται ή όχι.
2. Εφαρμογή κηδεμόνα (νάρθηκας κορμού). Αν σκολίωση έχει προχωρήσει πέραν των 20 ή 25 βαθμών και αρχίζει να προκαλέσει μια αισθητή παραμόρφωση ο Χειρουργός που σας παρακολουθεί θα σας προτείνει έναν κηδεμόνα (νάρθηκας σώματος) ώστε να αποφευχθεί η επιδείνωση. Ο στόχος της αντιστήριξης δια του κηδεμόνα είναι να αποτραπεί η αύξηση της σκολιωτικής καμπύλης και να αποφευχθεί η χειρουργική επέμβαση. Μερικοί κηδεμόνες φοριούνται 16 έως 23 ώρες την ημέρα και ο στόχος είναι τα παιδιά να τους φορούν σχεδόν όλη την μέρα με εξαιρέσεις για την κολύμβηση, την περιποίηση του δέρματος, και την άσκηση. Μερικοί κηδεμόνες φοριούνται για Νυκτερινή αντιστήριξη 8 ωρών μιας και χρησιμοποιούν υπερ-διόρθωση που ρεαλιστικά δεν μπορεί να εφαρμοστεί, ενώ ένα άτομο στέκεται ή / εκτελεί τις καθημερινές του δραστηριότητες.
3. Χειρουργική επέμβαση. Αν η καμπύλη συνεχίζει να εξελίσσεται παρά την αντιστήριξη με τον κηδεμόνα ή η σκολίωση είναι μεγάλου βαθμού ή επιδεινώνεται και η καμπύλη εξελίσσεται άνω των 40 ή 50 βαθμών η χειρουργική επέμβαση καθίσταται αναγκαία. Η πιο συνηθισμένη χειρουργική επιλογή για την αποκατάσταση της σκολίωσης σήμερα είναι η οπίσθια σπονδυλοδεσία, η οποία μπορεί να προσφέρει το επιθυμητό αποτέλεσμα.
Η πρόληψη είναι η καλύτερη θεραπεία
Η σύγχρονη αντίληψη των εξειδικευμένων κέντρων της Ευρώπης και της Βορείου Αμερικής περιλαμβάνει έλεγχο κατά την σχολική ηλικία και ιδίως σε παιδιά των οποίων οι γονείς έχουν σκολίωση. Όλα τα παιδάκια ηλικίας 7-10 ετών θα είναι καλό να έχουν ένα ετήσιο εξειδικευμένο έλεγχο της σπονδυλικής τους στήλης. Η έγκαιρη αναγνώριση θα επιτρέψει την πρόληψη και σωστή αντιμετώπιση και θα βοηθήσει το παιδί να έχει μια φυσιολογική ανάπτυξη και να αποφύγει πιθανές χειρουργικές επεμβάσεις.
Δρ Θωμάς Α. Παγώνης MD, FRCS, PhD
Ορθοπαιδικός Χειρουργός
Εξειδικευμένος Χειρουργός Σπονδυλικής Στήλης
ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ
Επικοινωνείστε μαζί μας χρησιμοποιώντας τη φόρμα επικοινωνίας μας.
Ιατρείο 1: Μπλατσούκα 1, Καρδίτσα
Τηλ.: 2441070392
Ιατρείο 2: ΙΑΣΩ Θεσσαλίας, Ισόγειο Ιατρείο αριθμός 14
Τηλ. : 6980488686
Copyright 2016 Spine Therapy. All rights reserved.
Spine Therapy
thomas