Spine Therapy
thomas
Κήλη Αυχενικού Δίσκου (1η ενότητα), Αυχενική Μυελοπάθεια (2η Ενότητα) και το περίφημο «Αυχενικό Σύνδρομο»
Το περίφημο «Αυχενικό Σύνδρομο» το οποίο ταλανίζει ανθρώπους όλων των ηλικιών αποτελεί μια "ελληνική πρωτοτυπία", αποτελώντας μια γενική και αόριστη αναφορά εις μια πολυπαραγοντική κλινική συνδρομή/συμπτωματολογία που προέρχεται από την αυχενική μοίρα της σπονδυλικής στήλης. Με τον ελληνικό όρο «αυχενικό σύνδρομο» πολλοί αναφέρονται συλλήβδην σε σοβαρές, εξειδικευμένες και άκρως επικίνδυνες παθολογίες των οποίων η μη ορθή αντιμετώπισή μπορεί να οδηγήσει σε μόνιμη αναπηρία. Οι πιο σοβαρές από αυτές τις παθολογίες είναι η κήλη αυχενικού μεσοσπονδυλίου δίσκου και η αυχενική μυελοπάθεια.
1. ΚΗΛΗ ΑΥΧΕΝΙΚΟΥ ΔΙΣΚΟΥ
Η κήλη Αυχενικού Δίσκου είναι μια από τις συχνότερες αιτίες πόνου στον αυχένα και στα άνω άκρα. Πρόκειται για δομική βλάβη του μεσοσπονδυλίου δίσκου, όπου λόγω φθοράς του ινώδους δακτυλίου (περιφέρεια του δίσκου) προπίπτει στο νωτιαίο χώρο (σπονδυλικός σωλήνας) ο πηκτοειδής πυρήνας του δίσκου (κέντρο του δίσκου) πιέζοντας τον νωτιαίο μυελό και τις αυχενικές νευρικές ρίζες. Για πολλούς η παθολογία αυτή του Αυχένα συγκαταλέγεται εμπειρικά στον ελληνικό όρο «Αυχενικό Σύνδρομο» ή «Αυχενοπάθεια».
Επιδημιολογία
Η συχνότητα δισκοκήλης αυχένος αυξάνει σταδιακά με την ηλικία αρχίζοντας από τα 20-25 έτη (ποσοστό περίπου 28%). Στην ηλικία των 50 ετών ανευρίσκεται στο 80% των ανθρώπων και στην ηλικία των 60-70 ετών ανευρίσκεται στο 100%. Το 2015 σε μια διεθνή πολυκεντρική μελέτη εξετάστηκαν τυχαία 1211 υγιείς (ασυμπτωματικοί) εθελοντές που εκτιμήθηκαν στην Αυχενική Μοίρα της Σπονδυλικής Στήλης (ΑΜΣΣ) με Μαγνητική Τομογραφία (MRI). Από τους ανθρώπους αυτούς το 87,6% παρουσίασαν πρόπτωση δίσκου, κάτι που σχετικά με την συχνότητα ή την σοβαρότητα ή τα επίπεδα της ΑΜΣΣ, αυξανόταν σημαντικά με την ηλικία. Ενδιαφέρον ήταν το γεγονός ότι οι περισσότεροι από τους συμμετέχοντες, ακόμη και στην δεκαετία των 20 ετών (73.3% ανδρών και 78.0% των γυναικών), είχαν πρόπτωση δίσκου. Αντίθετα, λίγα (5,3%) ήταν τα περιστατικά με πίεση σπονδυλικού σωλήνα ή άλλα προβλήματα 2.3%. Τα ευρήματα αυτά ήταν πιο συχνά σε άτομα άνω των 50 ετών, με το πρώτο να διαπιστώνεται σε 1 ή 2 επίπεδα του αυχένα και πιο συχνά στα διαστήματα Α5-Α6 (41%) και Α6-Α7 (27%). Συνεπώς, η κήλη δίσκου αυχένος είναι συχνότατη, αλλά γίνεται συμπτωματική όταν πιέζει τον νωτιαίο μυελό ή τις αυχενικές νευρικές ρίζες.
Αίτια και εκλυτικοί παράγοντες
Το αίτιο της δισκοκήλης του αυχένος είναι πολυπαραγοντικό (καταπόνηση, φθορά του χρόνου, γενετική προδιάθεση κλπ.) Το γεγονός ότι συχνότερα δισκοκήλες αυχένος εκδηλώνονται στα πλέον ευκίνητα εμβιομηχανικώς τμήματα του Α5-Α6 και Α6-Α7, αποδεικνύει ότι ακόμα και αν το αίτιο της δισκοκήλης είναι γονίδιο, σαφώς παίζει ρόλο και η καταπόνηση και η φθορά που επέρχεται με το πέρασμα του χρόνου.
Κατηγοριοποίηση
Η πάθηση γίνεται πιο επώδυνη με το πέρασμα του χρόνου. Ο λόγος είναι ότι ενώ φυσιολογικά η νεύρωση και αγγείωση των αυχενικών δίσκων υπάρχει μόνο στην περιφέρειά τους, όταν επισυμβεί ρήξη του ινώδους δακτυλίου (δισκοκήλη) τότε ο σχηματιζόμενος ουλώδης ιστός της αποκατάστασης της βλάβης, έχει την τάση να παρεισφρύει κεντρικά μαζί με νεοδημιουργούμενα μικρά νευρικά ινίδια και μικρο-αγγεία. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα, η φυσιολογική επουλωτική διαδικασία μιας δισκοκήλης να κάνει το δίσκο πλέον επώδυνο στις κινήσεις και την καταπόνηση και σαφώς να χειροτερεύει η κλινική εικόνα όσο περισσότερο η κατάσταση εμμένει χωρίς θεραπεία.
Κλινική εικόνα: συμπτώματα
Αυτό που ελέγχει πάντα ο Ορθοπαιδικός Χειρουργός Σπονδυλικής Στήλης είναι τα νευρολογικά ελλείμματα στα άνω άκρα (απώλεια μυϊκής ισχύος, κατάργηση αντανακλαστικών, κλπ.). Πρέπει να τονίσουμε ότι υπάρχουν ασθενείς με δισκοκήλη αυχένος χωρίς πόνο στον αυχένα, αλλά απλώς με μουδιάσματα στα χέρια και αστάθεια τα οποία αποτελούν σοβαρή συμπτωματολογία που ο Χειρουργός Σπονδυλικής Στήλης καλείται να αναγνωρίσει.
Για το ριζιτικό άλγος (πόνο) που σε οξεία φάση είναι διαξιφιστικός, συνήθως σε πρώτη φάση εφαρμόζονται με μεγάλο ποσοστό επιτυχίας (άνω του 90%) διαδερμικές επεμβάσεις (ενδοσπονδυλικές εγχύσεις, νευρικές απελευθερώσεις) υπό τοπική αναισθησία και χωρίς νοσηλεία, επεμβάσεις οι οποίες βελτιώνουν την κλινική εικόνα του ασθενούς. Σε περίπτωση εμμένουσας παθολογίας το χειρουργείο (πρόσθια δισκεκτομή, δισκεκτομή με κλωβό και/η πλάκα, τεχνητός δίσκος) καθίσταται απαραίτητο.
2. ΑΥΧΕΝΙΚΗ ΜΥΕΛΟΠΑΘΕΙΑ
Η αυχενική μυελοπάθεια η οποία πολλές φορές λανθασμένα αναφέρεται/αποδίδεται με τον όρο «αυχενικό σύνδρομο» είναι μία προοδευτική και «ύπουλη νόσος» με εμφάνιση και σε οξεία μορφή (σε μεγάλες κήλες αυχενικών δίσκων), η οποία οδηγεί σε βέβαιη αναπηρία. Η χειρουργική επέμβαση είναι η μόνη λύση στην αντιμετώπιση της νόσου αυτής η οποία ορθά έχει χαρακτηριστεί ως «σιωπηλός δολοφόνος». Οι ασθενείς εμφανίζουν σημαντική βελτίωση των συμπτωμάτων τους μετά την επέμβαση και η σύγχρονη βιβλιογραφία προστάζει ότι η μόνη λύση σε όσους διαγνωσθούν με αυχενική μυελοπάθεια είναι η χειρουργική αντιμετώπιση, καθώς το ποσοστό επιτυχίας ξεπερνά το 95% εάν γίνει έγκαιρα και άμεσα.
Η αυχενική μυελοπάθεια είναι άκρως επικίνδυνη και επείγουσα, ως ιατρικό περιστατικό. Απαιτεί άμεσα επέμβαση αποσυμπίεσης.
Οι ασθενείς που εκδηλώνουν Αυχενική Μυελοπάθεια, συνήθως έχουν στένωση του αυχενικού σπονδυλικού σωλήνα και πίεση επί του νωτιαίου μυελού, είτε από πρόσφατη μεγάλη πρόπτωση κεντρικής δισκοκήλης αυχένα, είτε από παλαιότερη στένωση του νωτιαίου σωλήνα, ή από δισκικά ράκη από κοκκιώματα, από οστεόφυτα, και από υπερτροφία ωχρού συνδέσμου ή από σύνδρομο αστάθειας ή και συνδυασμό των ανωτέρω. Η στένωση του σπονδυλικού σωλήνα στον αυχένα και η πίεση στον νωτιαίο μυελό οδηγεί σε δυσλειτουργία του νωτιαίου μυελού με τελικό αποτέλεσμα την προοδευτική παράλυση των άνω και κάτω άκρων. Μια άλλη μορφή της πάθησης, η αυχενική μυελοπάθεια ισχαιμικού τύπου μπορεί να προκληθεί από μια οξεία δισκοκήλη που πιέζει τις μικρές αρτηρίες, οι οποίες αρδεύουν το νωτιαίο μυελό (πρόσθια νωτιαία αρτηρία, κλάδος σπονδυλικής) με παρόμοια εμφάνιση συμπτωμάτων.
Τα συμπτώματα της αυχενικής μυελοπάθειας εμφανίζονται αργά και ύπουλα. Πολλές φορές δεν υπάρχει καθόλου πόνος και έτσι μπορεί ο ασθενής να καταλάβει ότι κάτι συμβαίνει όταν έχει ήδη χάσει ένα μεγάλο μέρος της μυϊκής ισχύος και έχει πχ ατροφία/αδυναμία στα άνω άκρα (χέρια), δεν μπορεί να αυτό-εξυπηρετηθεί και του πέφτουν αντικείμενα από τα χέρια, ή έχει αστάθεια στην βάδιση. Αν η πάθηση προχωρήσει παραπέρα μπορεί να οδηγήσει σε μόνιμη παράλυση και αναπηρία.
Η αυχενική μυελοπάθεια πλήττει πιο συχνά τους άνδρες και εμφανίζεται σε μικρότερη ηλικία από ότι στις γυναίκες. Διαπιστώνεται με διαγνωστικές μεθόδους στο 13% των ανδρών στην 3η δεκαετία της ζωής τους και στο 100% των ανδρών άνω των 70χρόνων. Στις γυναίκες η νόσος εμφανίζεται αργότερα με το 5% αυτών να εμφανίζει διαγνωστικές αλλοιώσεις την 4η δεκαετία της ζωής τους , ενώ ανεβαίνει στο 96% στις γυναίκες άνω των 70χρόνων.
Αιτίες της νόσου:
Βασικά συμπτώματα:
Ο Αυχενογενής ίλιγγος και ζάλη
Ίλιγγος αποκαλείται το αίσθημα περιστροφής ή κινήσεως του χώρου γύρω μας, ενώ ζάλη λέγεται το αίσθημα αστάθειας. Η πίεση λόγω κήλης ή/και εκφύλισης των οστικών στοιχείων έχει σαν αποτέλεσμα την μείωση του εύρους του αυχενικού τμήματος του σπονδυλικού σωλήνα (αυχενική στένωση) με αποτέλεσμα την πίεση στον νωτιαίο μυελό και τις ρίζες των αυχενικών νεύρων. Η εμφάνιση αυχενογενούς ιλίγγου ή/και ζάλης οφείλεται συνήθως σε ανεπάρκεια της σπονδυλοβασικής αρτηρίας ή σε παθολογική διεγερσιμότητα των ιδιοδεκτικών υποδοχέων που βρίσκονται πυκνά κατανεμημένοι στα μυοσυνδεσμικά και αρθροθυλακικά στοιχεία του πάσχοντα αυχένα. Ο πόλος των υποδοχέων αυτών είναι η ισορροπία του σώματος στέλνοντας κεντρομόλα ερεθίσματα στην αίθουσα και το δικτυωτό σχηματισμό του εγκεφάλου. Αυτό εξηγεί τα συμπτώματα ζάλης και αστάθειας ορισμένων ασθενών με αυχενική δισκοκήλη ή σπονδυλωτική αυχενική μυελοπάθεια.
Συνήθως οι ασθενείς παραπονιούνται για διαταραχές ισορροπίας, «νυσταγμό», ίλιγγο, εμβοές, ζάλη και καρηβαρία (=βαρύ κεφάλι, «κούφιο» ή "κουρκούτι" όπως το περιγράφουν οι ασθενείς). Τα συμπτώματα αυτά εμφανίζονται στο 15% των ασθενών. Η παρουσία αυχενικού ιλίγγου αποτελεί την αιχμή του δόρατος και είναι ένα από τα κύρια παράπονα των ασθενών.
Εξετάσεις
3. ΘΕΡΑΠΕΙΑ
Οι θεραπευτικές λύσεις που ακολουθούνταν παλαιότερα για το λεγόμενο «αυχενικό σύνδρομό» ή/και την αυχενική μυελοπάθεια ήταν δύο: Συντηρητική Αγωγή ή Εγχείρηση. Η συντηρητική αγωγή ή οποία και εφαρμοζόταν παλαιότερα λόγω έλλειψης Ορθοπαιδικών Χειρουργών Σπονδυλικής Στήλης έχει αποδειχθεί στην παγκόσμια βιβλιογραφία ότι οδηγεί σε μακροχρόνια ταλαιπωρία του ασθενούς, σε διαφόρου βαθμού νευρολογική βλάβη (αδυναμία και μουδιάσματα στα άνω άκρα), απίσχναση (αδυνάτισμα) των επηρεασμένων μυών λόγω δυσλειτουργίας των νεύρων, πολλές χαμένες εργατο-ώρες λόγω αναρρωτικής, αδυναμία εργασίας και σε ποσοστό άνω του 30% μόνιμη νευρολογική βλάβη ή/και αναπηρία. Επίσης πολλές φορές προτείνονταν συντηρητική αγωγή λόγω πολλαπλών συμπαρομαρτούντων νόσων των ασθενών που καθιστούσαν τις παλαιότερες επεμβάσεις δύσκολές, κάτι που πλέον με την εισαγωγή των συγχρόνων τεχνικών ελαχίστης παρέμβασης (MISS/LISS) στα σύγχρονα χειρουργεία δεν αποτελεί πλέον τροχοπέδη. Η ηλικία του ασθενούς δεν αποτελεί πλέον ανασταλτικό παράγοντα για έναν Χειρουργό Σπονδυλικής Στήλης.
Η σύγχρονη αντιμετώπιση σύμφωνα με τις προσταγές της American Spine Society, της AO Spine αλλά και της EuroSpine είναι ότι η παρουσία αυχενικού δίσκου/δίσκων ή/και Αυχενικής Μυελοπάθειας με ποσοτικοποιημένη νευρολογική σημειολογία/βλάβη πρέπει να αντιμετωπισθεί χειρουργικά από Ορθοπαιδικό Χειρουργό Σπονδυλικής Στήλης πριν την μόνιμη εγκατάσταση νευρολογικής βλάβης η οποία είναι συνήθως μη αναστρέψιμη.
Σε πολλές περιπτώσεις η αυχενική μυελοπάθεια αποτελεί χειρουργικό επείγον το οποίο πρέπει να αντιμετωπιστεί χειρουργικά άμεσα από εξειδικευμένο Χειρουργό Σπονδυλικής Στήλης ο οποίος πρέπει να είναι εκπαιδευμένος σε όλες τις τεχνικές και προσπελάσεις αλλά και στην εισαγωγή μικρο-κοχλιών και ράβδων στην αυχενική μοίρα της σπονδυλικής στήλης. Σε αυτές τις περιπτώσεις δεν επιλέγεται ποτέ συντηρητική αγωγή και σαφώς η απλή χρήση φαρμάκων, φυσικοθεραπείας και άλλων συντηρητικών μέσων οδηγεί σε καταστροφικά αποτελέσματα και συνήθως σε μόνιμη αναπηρία.
Χειρουργική θεραπεία:
Ποσοστό άνω του 90% των ασθενών βλέπει άμεση βελτίωση (ειδικά στην δύναμη και αισθητικότητα των άνω άκρων) με πολύ σημαντικό ποσοστό πλήρους αποκατάστασης και αποφυγής του κινδύνου εγκατάστασης μόνιμης νευρολογικής βλάβης/αναπηρίας.
Σε οποιαδήποτε περίπτωση η εξέταση από Ορθοπαιδικό Χειρουργό Σπονδυλικής Στήλης θα δώσει την ορθή λύση.
Δρ Θωμάς Α. Παγώνης MD, FRCS, PhD
Ορθοπαιδικός Χειρουργός
Εξειδικευμένος Χειρουργός Σπονδυλικής Στήλης
Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Θεσσαλίας
Συνεργάτης Επιμελητής ΙΑΣΩ Θεσσαλίας
Επ. Συνεργάτης ‘Α Ορθοπαιδικής Κλινικής Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης
ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ
Επικοινωνείστε μαζί μας χρησιμοποιώντας τη φόρμα επικοινωνίας μας.
Ιατρείο 1: Μπλατσούκα 1, Καρδίτσα
Τηλ. : 2441070392
Ιατρείο 2: ΙΑΣΩ Θεσσαλίας, Ισόγειο Ιατρείο αριθμός 14
Τηλ. ραντεβού: 6980488686
Copyright 2016 Spine Therapy. All rights reserved.
Spine Therapy
thomas